W sercu Beskidu Śląskiego, w malowniczej wsi Koniaków, narodziła się sztuka, która podbiła nie tylko polskie domy, ale i światowe wybiegi mody – koronki koniakowskie. To rękodzieło o wyjątkowym uroku, które łączy w sobie tradycję, precyzję, piękno natury i niebywałą wyobraźnię.

Koronka, która nie zna szablonów

Tym, co wyróżnia koronki koniakowskie spośród innych form rękodzieła, jest brak szablonów. Każda koronczarka tworzy swoje dzieła na podstawie motywów przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ale bez gotowych schematów. To czyni każdą serwetkę, obrus czy element odzieży unikatowym dziełem sztuki. Koronczarki nie korzystają z wzorników – ich warsztat opiera się na pamięci, intuicji i wyobraźni.

Sztuka heklowania

W Koniakowie czynność szydełkowania nosi lokalną nazwę „heklowanie”. Właśnie w ten sposób z podstawowych splotów – łańcuszka, półsłupków i słupków – powstają „kwiotki”, czyli pojedyncze motywy, z których składa się całość kompozycji. Gotowe wyroby nazywane są tu z kolei „róziami” lub „rózićkami”, niezależnie od ich przeznaczenia. Inspiracją dla wzorów są elementy przyrody oraz codziennego życia – kwiaty, liście, słońce, gwiazdy.

Od serwety po suknię ślubną

Choć koronki kojarzą się głównie z ozdobami stołu, w Koniakowie ich zastosowanie sięga znacznie dalej. Koronczarki tworzą obrusy, serwety, kołnierzyki, mankiety, rękawiczki, bluzki, spódnice, czapki, kapelusze, a nawet suknie ślubne. Współczesna forma koronki koniakowskiej obejmuje też dekoracje świąteczne, biżuterię, abażury, ozdobne witraże do okien i modne „łapacze snów”.

Koniakowska koronka na salonach

Fenomen koronki koniakowskiej dostrzegły również osobistości ze świata kultury, polityki i mody. Wyroby z Koniakowa zdobiły domy i garderoby takich osobistości jak królowa Belgii, papież Jan XXIII, papież Paweł VI, papież Jan Paweł II, królowa Elżbieta II, a także prezydenci Polski. Koronczarki tworzyły również na specjalne zamówienia gwiazd światowej sceny, takich jak Beyoncé, Lady Gaga czy Britney Spears.

Koronka z Koniakowa trafiła też do świata haute couture. Jedną z najbardziej spektakularnych współprac była ta z japońską projektantką Rei Kawakubo, właścicielką marki Comme des Garçons. W 2018 roku koronka koniakowska stała się elementem fraka ślubnego, który otwierał jej wiosenną kolekcję na Paris Fashion Week.

Dziedzictwo przyszłości

Choć koronkarska tradycja Koniakowa sięga początku XX wieku, do dziś pozostaje żywa. Przekazywana z matki na córkę, z babci na wnuczkę, przekształca się i adaptuje do nowych czasów. Dzięki pasji i talentowi lokalnych twórczyń, koronka koniakowska nie tylko nie zniknęła, ale zyskała status żywego dziedzictwa kulturowego.

To więcej niż rękodzieło – to symbol tożsamości, kreatywności i kobiecej siły – zakorzenionej w tradycji, a jednocześnie otwartej na świat.